GS.TS Nguyễn Thiện Giáp từng là Tổng biên tập, Phó Giám đốc Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội. Hiện nay ông là Chủ nhiệm bộ môn Việt ngữ học (Khoa Ngôn ngữ học – Trường ĐH KHXH&NV Hà Nội); uỷ viên Hội đồng chức danh giáo sư ngành Ngôn ngữ học.

I. Thông tin sơ lược

• Ngày sinh: 02/12/1944
• Nơi sinh: Vân Môn, Trung Châu, Đan Phượng, Hà Tây
• Học hàm: Phó giáo sư (1991); Giáo sư (1996)
• Học vị: Tiến sĩ (1983)
• Điện thoại nhà riêng: (84 4) 8 52 27 73

II. Hoạt động nghiên cứu và giảng dạy

• Lĩnh vực chuyên sâu: ngôn ngữ học đại cương; từ vựng và ngữ nghĩa tiếng Việt; dụng học Việt ngữ.
• Đã từng là Tổng biên tập, Phó Giám đốc Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội. Đã từng là Chủ nhiệm bộ môn Biên tập và Xuất bản, khoa Báo chí, trường Đại học KHXH và NV thuộc ĐHQG Hà Nội.
• Hiện là Chủ nhiệm bộ môn Việt ngữ học của Khoa Ngôn ngữ học. Uỷ viên Hội đồng chức danh giáo sư ngành Ngôn ngữ học.
• Tham gia giảng dạy ở ĐHTH Tp Hồ Chí Minh và ở nhiều trường đại học và viện nghiên cứu khác.
• Đã từng là Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Paris VII (Pháp) trong hai năm từ 1986-1988 và Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Phương Đông, Napoli, Italia năm 1997.

IV. Danh mục các công trình khoa học tiêu biểu

1. Sách

1. Nguyễn Thiện Giáp. Từ vựng tiếng Việt. H., ĐHTH Hà Nội, 1978, 150tr.
2. Nguyễn Thiện Giáp. Vấn đề phân định ranh giới trong những đơn vị thường gọi là từ của tiếng Việt. Luận án PTS. ĐHTH Hà Nội, 1983, 178 tr.
3. Nguyễn Thiện Giáp. Từ vựng học tiếng Việt. H., Nxb ĐH và THCN, 1985, 389tr. Nxb GD tái bản năm 1998, 1999, 2000, 2002, 2003.
4. Nguyễn Thiện Giáp (chủ biên). Dẫn luận ngôn ngữ học. H., Nxb GD,1994; Tái bản các năm 1995, 1996; 1997, 1998; Tái bản lần thứ chín, 2001, 324 tr.
5. Nguyễn Thiện Giáp. Từ và nhận diện từ tiếng Việt. H., Nxb GD, 1996, 250 tr.
6. Nguyễn Thiện Giáp. La Lingua Vietnamita. Manuael di Lingua Vietnamita, per principanti; ISTITUTO Universitario Oriental, Napoli, 1997, 230tr.
7. Nguyễn Thiện Giáp. Cơ sở ngôn ngữ học. H., Nxb KHXH, 1998, 262 tr.
8. Nguyễn Thiện Giáp (đồng tác giả). Từ điển Bách khoa địa danh Hải Phòng. Nxb Hải Phòng, 1998, 650 tr.
9. Nguyễn Thiện Giáp (chủ biên). Sổ tay từ ngữ Hán Việt bậc tiểu học. H., Nxb Thế giới, 1999.
10. Nguyễn Thiện Giáp. Dụng học Việt ngữ. H., Nxb ĐHQG, 2000, 237 tr.
11. Nguyễn Thiện Giáp (chủ biên). Lược sử Việt ngữ học. T.1, H., Nxb GD, 2005.

2. Bài viết

1. Nguyễn Thiện Giáp. Một vài suy nghĩ về hiện tượng đồng âm trong tiếng Việt. Ngôn ngữ, S. 4, 1971, tr. 21-27.
2. Nguyễn Thiện Giáp. Về khái niệm thành ngữ tiếng Việt. Ngôn ngữ, S. 3, 1975, tr. 43-52.
3. Nguyễn Thiện Giáp. Tính độc lập - không độc lập của đơn vị ngôn ngữ. Trong "Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt về mặt từ ngữ". T.2, H., Nxb KHXH, 1981, tr.13-20.
4. Nguyễn Thiện Giáp. Về mối quan hệ giữa "từ" và "tiếng" trong Việt ngữ. Ngôn ngữ, S. 3, 1984, tr. 60-69.
5. Nguyễn Thiện Giáp. À propos des morphèmes subsyllabiques en vietnamien. Cahiers d'études Vietnamiennes, No. 9, Université de Paris VII, 1987.
6. Nguyễn Thiện Giáp. Le phénomène de quasi-synonymie en vietnamien. Cahiers d'études Vietnamiennes, No. 9, Université de Paris VII, 1987.
7. Nguyễn Thiện Giáp. Những bài học về cách Chủ tịch Hồ Chí Minh sử dụng thành ngữ tiếng Việt. Trong "Ngôn ngữ trong cuộc đời hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh". H., Nxb KHXH, 1988.
8. Nguyễn Thiện Giáp. Ngôn ngữ văn hóa và ngôn ngữ văn chương. Khoa học, S. 1, ĐHTH Hà Nội, 1989.
9. Nguyễn Thiện Giáp. Từ điển biểu ý và từ điển biểu ý tiếng Việt. Scientific Bulletin of Universities, Hanoi, No 4, 1992.
10. Nguyễn Thiện Giáp. Vấn đề "từ" trong tiếng Việt và trong tiếng Hán. Hội nghị Quốc tế về Việt Nam học. Hà Nội, tháng 7/1998.
11. Nguyễn Thiện Giáp. Mấy suy nghĩ về cách phiên chuyển từ ngữ nước ngoài sang tiếng Việt. Ngôn ngữ, S. 2, 2000, tr. 67-80.
12. . Nguyễn Thiện Giáp. Nghiên cứu một vài khái niệm mới trong ngôn ngữ học, nhớ lại những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngôn ngữ, S. 6, 2000, tr. 8-14.
13. Nguyễn Thiện Giáp. Quá trình hiện đại hóa tiếng Việt từ sau Cách mạng tháng Tám đến nay. Ngôn ngữ, S. 9, 2000, tr. 29-40.
14. Nguyễn Thiện Giáp. "Một số chứng tích về ngôn ngữ, văn tự và văn hóa" – một tuyển tập có giá trị của GS Nguyễn Tài Cẩn. Ngôn ngữ, S.5, 2001.
15. Nguyễn Thiện Giáp. "Những vấn đề dạy và học tiếng Việt trong nhà trường" – một cuốn sách bổ ích đối với giáo viên và học sinh. Ngôn ngữ, S.13, 2001.
16. Nguyễn Thiện Giáp. Sự phát triển cấu trúc nội tại của tiếng Việt. Trong "Kỷ niệm 55 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9". Nxb ĐHQG Hà Nội, 2001.
17. Nguyễn Thiện Giáp. Ngữ cảnh và ý nghĩa trong giao tiếp ngôn ngữ. Trong "Ngôn ngữ văn hóa giao tiếp". Trung Tâm KHXH & NV. H., 2002.
18. Nguyễn Thiện Giáp. Phân tích hội thoại. Trong "Ngôn ngữ văn hóa giao tiếp". Trung Tâm KHXH & NV. H., 2002.
19. Nguyễn Thiện Giáp. MAK Halliday – một trong ba gương mặt tiêu biểu của trường phái ngôn ngữ học Luân Đôn. Ngôn ngữ, S.2, 2002.
20. Nguyễn Thiện Giáp. Những con đường làm giàu từ vựng tiếng Việt. Trong "Những vấn đề văn học và ngôn ngữ học". H., Nxb KHXH, 2003.
21. Nguyễn Thiện Giáp. "Ngôn ngữ học qua các nền văn hóa" của Robet Lado. Ngôn ngữ, S. 2, 2004.
22. Nguyễn Thiện Giáp. Lê Quý Đôn bàn về ngôn ngữ học và tiếng Việt. Kiến thức ngày nay. S. 497, tháng 6/2004.
23. Nguyễn Thiện Giáp. "Lược sử ngôn ngữ học" của R.H. Roling. Ngôn ngữ, S.7, 2004.